Bruinkool: Tagebau Erlebnis 6: In de kolenlaag

Ing. Anne-Marie T.M. Oudejans

Ongeveer 25 meter onder de werkvloer van de F60 begint de ca 10 tot 16 meter dikke kolenlaag van de Zweite Lausitzer Kohlenflöz. Ik vond het een bijzondere ervaring om daarnaast te staan.
Bruinkool is niet bruin en het ziet er in het geheel niet uit als de kool ,zoals wij die (nog ) kennen. Het is meer een soort veredelde turf met zelfs hier en daar nog bijna geheel intacte brokken (ingekoold ) hout, dat ik een enkele keer herkende als afkomstig van dennen en sparren. En dat laatste klopt ook wel, want in de periode, waarin deze kolenlaag is ontstaan, was hier een enorm coniferenbos.

Toen wij beneden waren, stond de zon pal op de kolenwand. Ik hoorde daar duidelijk een zacht maar helder knisperend, glasachtig geluid, waarvan ik denk, dat dat kwam door het door de zon uitdrogen en daardoor aan de oppervlakte inkrimpen en losknappen van de kool. Helaas was mijn vaardigheid in de Duitse taal ontoereikend om dat maar even te vragen.

DDuidelijk was ook te zien dat de kolenlaag niet overal homogeen is. Hier en daar zaten er hele andere lagen of in elk geval gedeelten van een ander materiaal tussen. Ik weet niet of die andere lagen ook werkelijk overeenkomen met de lagen, die een heel andere kleur hebben. Toen ik even wilde voelen of het spul in die lagen ook anders aanvoelde, werd ik teruggefloten omdat ik te dicht bij de wand kwam.
Ik denk , dat de operators van de graafmachines met hun vak- en praktijkkennis direct zien of een laag uit kool bestaat of dat het iets anders is.

Wat verder in het oog sprong, was een 20 cm dikke laag, die zich over de volle lengte van de kolenlaag uitstrekte. Wat was dat en wat zou er toen in dat verre, verre verleden toen deze laag ontstond, zijn gebeurd? Was het een enorme op overstroming, of een periode van felle koude of van een langdurige droogte? Een dikke zandstorm? Daarboven zat weer kool, dus zijn de coniferen zeker weer opgekomen en verder gegroeid.