Lichtvoetigheid voor zonne- en windenergie tegenover een zware voet(afdruk) als van een olifant voor kolenstroom?

Ing. Anne-Marie T.M. Oudejans

Zonder afbreuk te willen doen aan de waarden en uiteindelijke waarde en noodzaak van zonne- en windstroom vraag ik mij wel af of er niet een veel te zwaar zware accent tegen kolenstroom wordt gelegd.. Zijn de protesten en (bezettings) akties bij bijvoorbeeld de Duitse bruinkoolwinningen  wel helemaal terecht en niet gebaseerd op veel te eenzijdige gronden???

Is de totale voetafdruk van “kolenstroom” wel zo groot ten opzichte van die van zonne- en windenergie?.

De techniek is nu nog in ontwikkeling maar uiteindelijk kan de huidige olifantspootafdruk van de kolenstroom in de toekomst geheel worden verwijderd en zelfs (bijna) geheel worden vervangen door een duurzame (koolstof)kringloop.

Er wordt momenteel namelijk gewerkt aan een ontwikkeling waarbij de CO2 uit de centrales niet langer de lucht in geblazen wordt maar opgevangen en met behulp van algen weer omgezet in biomassa voor brandstof. Hoewel in de kinderschoenen; deze technieken worden al op semi-technische schaal uitgevoerd. 

Net als de koolstofkringloop zijn ook voor wind- en zonnestroom zowel de technische verbeteringen als de economische haalbaarheden nog volop in ontwikkeling. (Waarbij moet worden aangetekend dat voor zonne- en windstroom deze ontwikkelingen zwaar worden gesubsidieerd.)

Waarom wordt de tijd wel gegund voor de ontwikkeling van zonne- en windstroom maar niet voor de ontwikkeling van de koolstofkringloop.

Ja en wind- en zonnestroom lijken wel zo mooi schoon en ogenschijnlijk doen zij  nauwelijks of geen beroep op de grondstoffen in de aarde.

Maar

Hoe groot is bijvoorbeeld de werkelijke voetafdruk van de winning van de grondstoffen voor  bouw en onderhoud van windmolens? Daarbij denk ik vooral ook de zogeheten “Lanthaniden” of “Zeldzame Aardmetalen”, die voor de spoelen in de moderne turbines onontbeerlijk zijn. Zowel de winning van de ertsen als wel het daarop volgende hieruit vrijmaken van de metalen schijnen nu nog zeer energierovend en milieubelastend te zijn. Ontwikkelingen ter verbetering van deze processen zijn volop in ontwikkeling.

En wat betreft de zonnepanelen: Wat is er allemaal nodig voor het fabriceren daarvan en hoe worden die materialen verkregen? Behalve het silicium, dat uit een bepaald soort zand wordt gewonnen, zijn er ook bepaalde chemische elementen nodig, die in dat silicium moeten worden verwerkt.

Is het bovendien ook al bekend hoe (straks) de afgedankte windmolens en zonnepanelen moeten worden (her)verwerkt, wat zal daarvan de belasting van het milieu zijn en hoeveel energie daarvoor nodig zal zijn? 

Met bovengenoemde toekomstige koolstofkringloop worden so-wie-so twee vliegen in één klap geslagen: Niet alleen de CO2 uitstoot en dus de invloed op het klimaat maar ook het delven van kolen zal hiermee hiermee sterk worden verminderd. (Naar mijn mening zal ook de meest fervente “kolenboer” niet (kunnen) ontkennen, dat er eens een einde aan de winning van kolen zal komen. Al was het alleen maar omdat ze te diep zitten of om andere redenen niet te winnen zijn)

Omdat geen enkele kringloop geheel sluitend is, zullen er altijd nog wel wat kolen nodig zijn om de kringloop aan te vullen. Deze hoeveelheid zal – naarmate de techniek vordert –uiteindelijk slechts een fractie bedragen ten opzichte van het kolengebruik van nu.

Verder is bekend verondersteld dat voor de omgeving en het landschap de impact tgv winning van kolen door recultivering nagenoeg geheel teniet kan worden gedaan.
Bij een energievoorziening door windmolens zal langdurig en misschien zelfs wel definitief een zeer dominante invloed op de (woon)omgeving en het landschap bestaan

Tenslotte: Ik ben hier voor het gemak ervan uit gegaan, dat de opwarming van de aarde inderdaad veroorzaakt wordt door de CO2, afkomstig van menselijke activiteit en ga ik voorbij aan het feit dat de klimaatgeleerden zelf het hier geheel nog niet over eens zijn )

Afb: Wikimedia Commons